Giới thiệu về dịch vụ Thông báo tin tức hàng không (AIS)

1. AIS

Dịch vụ Thông báo tin tức hàng không (Aeronautical information service - AIS) là dịch vụ được thiết lập trong phạm vi khu vực xác định, chịu trách nhiệm cung cấp các tin tức hàng không và dữ liệu hàng không cần thiết cho sự an toàn, điều hòa, hiệu quả của hoạt động bay.

Cơ cấu tổ chức

Tại Việt Nam, các tin tức/dữ liệu hàng không được Trung tâm Thông báo tin tức hàng không trực thuộc Tổng công ty Quản lý bay Việt Nam chịu trách nhiệm công bố theo phê duyệt của Cục Hàng không Việt Nam.

Ngoài ra, tại các cảng hàng không, sân bay (trừ sân bay quốc tế Tân Sơn Nhất), các công ty Quản lý bay khu vực chịu trách nhiệm cung cấp dịch vụ Thông báo tin tức trước và sau chuyến bay.

Sơ đồ cơ cấu tổ chức cung cấp dịch vụ Thông báo tin tức tức hàng không

Các sản phẩm của Dịch vụ

Tập thông báo tin tức hàng không (Aeronautical information publication - AIP) là tài liệu thông báo tin tức hàng không cơ bản, bao gồm những tin tức ổn định lâu dài, cần thiết cho hoạt động bay.

AIP Việt Nam được xuất bản gồm hai tập, dưới dạng trang rời, song ngữ tiếng Việt - tiếng Anh và được cung cấp cho người sử dụng dưới dạng bản giấy, dạng CD và bản điện tử (qua website AIS: www.vnaic.vn).

Tập tu chỉnh AIP (AIP Amendment – AIP AMDT) là tài liệu chứa đựng những thay đổi mang tính chất lâu dài đối với những tin tức trong AIP.

Tu chỉnh AIP Việt Nam được thực hiện mỗi năm ba lần (vào cuối tháng 3, tháng 7 và tháng 11).

 

Tập bổ sung AIP (AIP Supplement – AIP SUP) là tài liệu chứa đựng những thay đổi mang tính chất tạm thời đối với tin tức trong AIP và được phát hành bằng những trang đặc biệt (màu vàng).

 

 

Thông tri hàng không (Aeronautical information circular) là bản thông báo gồm những tin tức liên quan đến an toàn bay, dẫn đường, kỹ thuật, hành chính, pháp luật của Việt Nam mà những tin tức đó không phù hợp phổ biến bằng NOTAM hoặc AIP. Thông tri hàng không Việt Nam được phát hành bằng những trang màu xanh.

 

Tập tin tức hàng không sân bay nội địa (Domestic Airports Publication - DAP) là tài liệu thông báo tin tức hàng không cơ bản, bao gồm những tin tức ổn định lâu dài, cần thiết cho hoạt động bay của các sân bay nội địa Việt Nam.

DAP Việt Nam được xuất bản gồm một tập, dưới dạng trang rời, song ngữ tiếng Việt - tiếng Anh và được cung cấp cho người sử dụng dưới dạng bản giấy và bản điện tử (qua trang thông tin điện tử chuyên ngành AIS: www.vnaic.vn).

Tập tu chỉnh DAP (DAP Amendment – DAP AMDT) là tài liệu chứa đựng những thay đổi mang tính chất lâu dài đối với những tin tức trong DAP.

Tu chỉnh DAP Việt Nam được thực hiện mỗi năm ba lần (vào cuối tháng 2, 6 và 10).

Tập bổ sung DAP (DAP Supplement – DAP SUP) là tài liệu chứa đựng những thay đổi mang tính chất tạm thời đối với tin tức trong DAP và được phát hành bằng những trang đặc biệt (màu vàng).

 

 

 

Điện văn thông báo hàng không (Notice to Airmen - NOTAM) là thông báo bằng phương tiện viễn thông về thông tin liên quan đến việc lắp đặt, tình trạng hoặc sự thay đổi của phương tiện dẫn đường, các dịch vụ, phương thức khai thác hoặc sự nguy hiểm mà tổ lái và những người có liên quan đến hoạt động bay cần phải nhận biết kịp thời để xử lý.

Bản danh mục NOTAM còn hiệu lực (NOTAM Checklist) được phát hành hàng tháng như một NOTAM qua mạng viễn thông hàng không.

 

Bản tóm tắt nội dung NOTAM còn hiệu lực (NOTAM List) được phát hành hàng tháng bằng ngôn ngữ phổ thông, được chuyển ngay tới các tổ chức, cá nhân nhận tập tin tức hàng không trọn gói bằng phương tiện nhanh chóng nhất.

 

Bản thông báo tin tức trước chuyến bay (Pre-flight information bulletin) là bản thông báo gồm các NOTAM còn hiệu lực có tính chất khai thác quan trọng ảnh hưởng đến hoạt động bay, được chuẩn bị để cung cấp cho tổ lái trước chuyến bay.

 

Bản đồ, sơ đồ hàng không (Aeronautical maps and charts) là các bản đồ, sơ đồ chứa đựng các tin tức hàng không cần thiết để người lái, các tổ chức và cá nhân liên quan đến hoạt động bay sử dụng. 

 

2. AIM

Ngày nay, khái niệm về Dịch vụ Thông báo tin tức hàng không (AIS) đã được chuyển đổi sang một khái niệm rộng hơn - Quản lý tin tức hàng không (AIM).

Thay vì tập trung vào các sản phẩm truyền thống dạng bản giấy như AIS hiện tại, AIM tập trung vào dữ liệu trong đó công nghệ thông tin được sử dụng trong quản lý tin tức; cả sản phẩm dạng text và sơ đồ dựa trên cùng tiêu chuẩn và dữ liệu có thể trao đổi được trên phạm vi toàn cầu dựa trên mô hình trao đổi dữ liệu hàng không.

Quản lý tin tức hàng không (AIM)

Việc chuyển đổi sang AIM là một lộ trình dài do Tổ chức hàng không dân dụng quốc tế (ICAO) quy định, gồm 21 chương trình và được thực hiện trong ba giai đoạn.

Lộ trình chuyển đổi AIS - AIM

Trung tâm Thông báo tin tức hàng không cùng các cơ quan, đơn vị liên quan đang từng bước thực hiện lộ trình chuyển đổi sang AIM. Tuy nhiên, còn hàng loạt chương trình, dự án cần sự đầu tư nguồn lực lớn để triển khai như: nâng cấp Hệ thống thông báo tin tức hàng không tự động dựa trên mô hình trao đổi dữ liệu AIXM, xây dựng cơ sở dữ liệu điện tử về địa hình và chướng ngại vật hàng không, phát hành các sản phẩm dạng mới như sơ đồ điện tử (eCHART), NOTAM số (dNOTAM), bản thông báo tin tức trước chuyến bay tích hợp các loại tin tức như quản lý luồng, khí tượng (iPIB) và thực hiện chia sẻ dữ liệu với các quốc gia trên thế giới.

Có thể nói, Dịch vụ Thông báo tin tức hàng không tại Việt Nam tạo nền tảng cơ bản, góp phần quan trọng vào việc thực hiện Nâng cấp các khối hệ thống hàng không (ASBU) nhằm đảm bảo an ninh, an toàn hàng không.