Cuộc khủng hoảng vì đại dịch COVID-19 đã và đang đặt ra những thách thức chưa từng có cho xã hội và trong đó có ngành hàng không. Khi đại dịch hoành hành, hàng nghìn máy bay không được sử dụng và nhiều hãng hàng không đã phải tạm ngừng hoạt động. Tuy nhiên, bất chấp việc đóng cửa và giãn cách xã hội, kiểm soát viên không lưu (KSVKL) vẫn phải tiếp tục công việc đảm bảo cho luồng máy bay còn lại hoạt động an toàn, ổn định. Đối với nhiều ngành nghề khác, lựa chọn của họ có thể là “work from home” (làm việc tại nhà). Tuy nhiên, đối với những công việc đặc thù như KSVKL công tác tại các đài kiểm soát không lưu nằm trong sân bay, họ không thể chỉ đơn giản là chuyển vị trí làm việc từ các đài trạm kiểm soát không lưu sang làm việc tại nhà. Vậy liệu có cơ hội nào để đảm bảo cho các KSVKL tiếp cận – tại sân trong thời kỳ khủng hoảng này không?

Với các yếu tố về khả năng và công nghệ hiện nay, việc đưa ra ý tưởng cho phép KSVKL làm việc tại nhà không phải là một lựa chọn thực tế. Các chuyên gia hàng không cho rằng môi trường làm việc, quy trình và yêu cầu kỹ thuật mà các KSVKL cần để thực hiện việc quản lý không lưu một cách ổn định sẽ không thể trở thành hiện thực nếu chỉ đơn giản sử dụng một máy tính xách tay, một máy in, hay một kết nối internet. Thực tế cho thấy, các dữ liệu và thiết bị giám sát radar chuyên dụng, hệ thống liên lạc với phi công và các đơn vị liên quan sẽ rất khó triển khai với bất kỳ văn phòng tại nhà nào. Và đây chỉ là một vài khía cạnh được nêu trong bài viết này về lý do tại sao KSVKL sẽ không thể sớm làm việc với văn phòng tại nhà được.

Nhưng vẫn có cơ hội cho việc bảo vệ an toàn cho nhân viên trong các đài kiểm soát không lưu, đó là nhờ vào việc sử dụng các đài kiểm soát không lưu từ xa.

Một số sân bay trên thế giới đã và đang dựa vào khái niệm này để xây dựng các Tháp kiểm soát không lưu từ xa. Tháp kiểm soát không lưu từ xa này cho phép dịch vụ Điều hành không lưu tiếp cận – tại sân được cung cấp từ một địa điểm không nhất thiết phải là sân bay, trong khi đó vẫn có thể duy trì được mức độ an toàn hoạt động tương đương với mức có thể đạt được bằng cách sử dụng các Đài kiểm soát có người tại sân bay để giám sát các chuyển động trên không và trên mặt đất.

Tháp kiểm soát không lưu từ xa sẽ được lắp đặt một cụm máy quay video kỹ thuật số, có độ nét cao, bao gồm cả máy quay cố định và di chuyển được. Tín hiệu máy quay sẽ được chuyển về phòng kiểm soát tại trung tâm điều hành không lưu nằm ngoài sân bay. Những tín hiệu mã hóa này được sử dụng để hiển thị hình ảnh sân bay và vùng phụ cận lên màn hình LCD 360°, cho tầm quan sát tương đương hoặc thậm chí tốt hơn so với những gì mà KSVKL quan sát trực tiếp trên đài không lưu do không bị giới hạn góc nhìn.

Tháp điều khiển từ xa (Remote Tower) đầu tiên của Đức, xử lý không lưu cho Sân bay Saarbrücken từ trung tâm điều khiển từ xa ở Leipzig cách đó 450 km 

Ngoài ra, Tháp kiểm soát không lưu từ xa cũng sẽ mang lại nhiều lợi ích trong thời kỳ khủng hoảng vì đại dịch Covid-19 này nhờ những ưu điểm như:

1. Các nhóm KSVKL có thể làm việc riêng lẻ

Do không gian trong các đài kiểm soát không lưu thông thường thường rất hạn chế và các nhóm KSVKL phải làm việc tại cùng một phòng điều hành, nên việc bảo đảm giãn cách an toàn gần như là một điều không thể thực hiện. Nhưng với sự bổ sung của Tháp kiểm soát không lưu từ xa cùng với các phòng điều khiển ngoài đài, KSVKL có thể được chia ra làm việc tại nhiều phòng khác nhau. Bên cạnh đó, việc bố trí không gian tại các phòng kiểm soát từ xa cũng dễ dàng hơn. Và nhờ đó, nó sẽ cung cấp cho KSVKL nhiều không gian hơn để họ có thể dễ dàng duy trì khoảng cách an toàn với nhau.

Phòng kiểm soát không lưu từ xa 

2. Hoạt động lúc khẩn cấp, ngay cả khi có lệnh di tản khỏi đài chỉ huy tại sân bay

Tháp kiểm soát không lưu từ xa còn là một giải pháp thay thế phù hợp cho đài kiểm soát không lưu có người đặt tại sân bay khi có nguy cơ lây nhiễm. Nếu sân bay có yêu cầu sơ tán vì hỏa hoạn hoặc trường hợp khẩn cấp khác, KSVKL vẫn có thể tiếp tục thực hiện việc phân luồng không lưu mà vẫn đảm bảo được an toàn của bản thân tại các phòng kiểm soát cách xa đó hàng chục, thậm chí hàng trăm cây số.

3. Tiết kiệm chi phí, dễ dàng bố trí nhân lực, linh hoạt trong việc sử dụng

Thiết lập một Tháp kiểm soát không lưu từ xa cũng mang lại nhiều lợi ích về mặt kinh tế. Chi phí xây dựng một Tháp kiểm soát không lưu từ xa và phòng giám sát sẽ không quá tốn kém so với việc đầu tư xây dựng một đài kiểm soát không lưu có người. Cùng với đó là việc bố trí nguồn nhân lực sẽ dễ dàng và hiệu quả hơn.

Ngoài ra, nếu nó không được sử dụng cho việc giám sát không lưu chủ động, thì có thể được sử dụng cho mục đích đào tạo hoặc mô phỏng.

Kết Luận

Tuy Tháp kiểm soát không lưu từ xa chỉ cho phép KSVKL theo dõi chuyển động của các chuyến bay một cách gián tiếp qua các màn hình lớn, nhưng với những lợi ích mà nó đem lại như trên thì việc tìm hiểu nghiên cứu các thông tin để có thể áp dụng khái niệm Tháp kiểm soát không lưu từ xa đối với công ty chúng ta là một việc làm cần thiết, phù hợp với xu hướng phát triển của thế giới, cũng như tăng cường khả năng ứng phó với những đại dịch hoặc bất trắc lớn trong tương lai.

Đội CNTT – TT BĐKT