Trước đại dịch covid-19, nhu cầu hoạt động bay tại Việt Nam được đánh giá là một trong những thị trường tăng trưởng nhanh nhất thế giới. Với lưu lượng hoạt động bay liên tục tăng ở mức trung bình 10% một năm. Trước tình hình đó, Cục Hàng không Việt Nam, Tổng công ty Quản lý bay Việt Nam đã ban hành kế hoạch thực hiện Quản lý luồng không lưu (ATFM) tại Việt Nam nhằm hiện đại hóa các hệ thống hiện hữu và xây dựng mô hình, công nghệ ATFM tiên tiến, chuẩn bị nguồn lực để triển khai ATFM theo các giai đoạn ngắn hạn, trung hạn và dài hạn để đáp ứng tăng trưởng lưu lượng hoạt động bay và sự bùng nổ kinh tế của Việt Nam.

Đại dịch Covid-19 toàn cầu đang diễn biến rất phức tạp, nhu cầu hoạt động bay dự đoán thiếu chính xác trong giai đoạn không ổn định khi mà các hoạt động hàng không trong khu vực được khởi động và phục hồi sau đại dịch covid-19. Tuy nhiên, Trung tâm Quản lý luồng không lưu đã nỗ lực không ngừng trong việc cung cấp dịch vụ hiệp đồng điều hành bay, kiểm soát luồng không lưu, đánh giá đưa các ra các dự đoán nhu cầu hoạt động bay trong giai đoạn tiền chiến thuật và tham gia phối hợp ra quyết định cùng với các bên liên quan như các hãng hàng không, cảng hàng không, đơn vị kiểm soát không lưu và các đơn vị quân sự.

Đặc biệt, trong giai đoạn này, việc triển khai thực hiện kế hoạch quản lý luồng không lưu theo lộ trình ngắn hạn được xác định là nhiệm vụ trọng tâm của đơn vị làm nòng cốt cho việc mở rộng, tiến tới giai đoạn khai thác ATFM tiên tiến đáp ứng sự gia tăng hoạt động bay tại Việt Nam cũng như hài hòa ATFM trong khu vực, cụ thể là cầu nối giữa hoạt động khai thác ATFM tại khu vực ASEAN và khu vực Bắc Á. Một số nhiệm vụ trọng tâm phải kể đến như: Đánh giá tầm quan trọng về dữ liệu kế hoạch bay hiện nay để tiến tới mô hình hiện đại hóa kế hoạch bay FF-ICE tích hợp mô hình quỹ đạo bay 4D (4DT/TBO) kết hợp với dữ liệu giám sát Radar/ADS-B; hạ tầng cơ sở dữ liệu bay tập trung (Big Data); triển khai SWIM trong nước và kết nối SWIM quốc tế; xây dựng tiêu chuẩn, mô hình, công nghệ, tính năng khai thác ATFM hiện đại; chuẩn bị nguồn lực, hạ tầng kỹ thuật và đào tạo để đáp ứng việc thực hiện quản lý luồng không lưu tại Việt Nam.

Một số giải pháp trọng tâm trong giai đoạn ngắn hạn:

Tổng công ty tạo điều kiện trong việc triển khai đồng bộ các nội dung trong kế hoạch tổng thể ATFM tại Việt Nam trong bối cảnh sẵn sàng khi bùng nổ hoạt động bay sau đại dịch covid-19. Đầu tư hệ thống thiết bị là một quá trình dài, cần được sự hỗ trợ, chỉ đạo của các cấp Lãnh đạo, các Ban chức năng nhằm triển khai, cung cấp dịch vụ quản lý luồng không lưu theo lộ trình và mang lại hiệu quả khai thác nền không lưu, lợi ích cho hàng không trong nước và cộng đồng hàng không quốc tế.

Chuẩn bị nguồn lực kỹ thuật để đáp ứng các nội dung nghiên cứu, chuyển giao công nghệ và vận hành khai thác hệ thống ATFM trong từng giai đoạn.

 Nghiên cứu, hướng tới việc kết nối đồng bộ ATFM, A-CDM trong nước cũng như các kế hoạch đào tạo, huấn luyện được triển khai một cách liên tục.

Hợp tác quốc tế, đầu tư trang thiết bị ATFM đáp ứng nâng mức tham gia chương trình ATFM phân phối đa điểm nút trong khu vực nhằm đảm khai thác ATFM hài hòa giữa hoạt động bay trong nước và khu vực cũng như mang lại lợi ích khai thác, công bằng cho các bên tham gia.

Phạm Văn Hợi -TTQLLKL