Theo đánh giá của Trung tâm Khí tượng thủy văn quốc gia và các Trung tâm khí tượng trên thế giới, hiện nay, trạng thái khí quyển và đại dương đã ở trong điều kiện El Nino. “El Nino” là từ được dùng để chỉ hiện tượng nhiệt độ nước biển bề mặt ở khu vực xích đạo trung tâm và phía Đông Thái Bình Dương (đặc trưng bởi khu vực Nino3.4) cao hơn so với trung bình nhiều năm từ 0,5⁰C trở lên, thường kéo dài 8-12 tháng, với tần suất lặp lại khoảng 3-4 năm 1 lần.

Các khu vực Nino trên khu vực Thái Bình Dương (Nguồn:  NOAA-Hoa Kỳ)

 Chuẩn sai nhiệt độ mặt nước biển khu vực Thái Bình Dương tuần đầu tháng 6/2023 (Nguồn: NOAA-Hoa Kỳ)

Căn cứ trên bộ số liệu quan trắc nhiệt độ nước biển dọc theo vùng xích đạo ở phía đông và vùng trung tâm Thái Bình Dương, hiện tượng El Nino đã chính thức xuất hiện. Thông tin này cũng được cơ quan Quản lý Khí quyển và Đại dương Hoa Kỳ (NOAA) xác nhận ngày 8/6/2023 khi nhiệt độ nước biển đo được đã cao hơn so với trung bình khí hậu 0,5⁰C, ngưỡng để xác lập trạng thái El Nino. Dự báo từ tháng 8 đến tháng 12 năm 2023, hiện tượng El Nino tiếp tục duy trì với xác suất khoảng 85-95%. 

Dự báo xác suất xuất hiện El Nino (màu đỏ), La Nina (màu xanh) và trung tính (màu ghi) từ giữa năm 2023 đến đầu năm 2024

Mùa mưa tại khu vực miền Trung thường xảy ra từ tháng 8 đến tháng 12 trong năm. Như vậy, mùa mưa ở khu vực miền Trung năm 2023 trùng với thời gian hoạt động mạnh của El Nino. Theo nghiên cứu trước đây của các chuyên gia khí tượng Việt Nam (Khí hậu Việt Nam-Nguyễn Đức Ngữ, 2007), trong điều kiện El Nino, ở hầu hết các vùng trong cả nước, nhiệt độ trung bình tháng có xu thế cao hơn trung bình nhiều năm; nắng nóng có thể nhiều hơn và gay gắt hơn; khả năng xuất hiện nhiều kỷ lục về nhiệt độ cao nhất tuyệt đối. Hoạt động của bão có thể không nhiều nhưng tập trung vào giữa mùa, tính chất dị thường hơn cả về cường độ và quỹ đạo. Điều đáng lưu ý là những năm El Nino ảnh hưởng thường gây thâm hụt lượng mưa với mức độ phổ biến từ 25 đến 50%. Vì thế nguy cơ cao xảy ra khô hạn cục bộ, hoặc diện rộng.

Theo Trung tâm Khí tượng hàng không Đà Nẵng, tình hình mưa bão trong các tháng từ tháng 8 đến tháng 12 năm 2023 ở khu vực miền Trung sẽ xuất hiện khoảng 8-10 cơn bão/áp thấp nhiệt đới hoạt động trên biển Đông. Trong đó có khoảng 1 đến 2 cơn bão/áp thấp nhiệt đới ảnh hưởng trực tiếp đến thời tiết các sân bay khu vực miền Trung (tập trung chủ yếu trong các tháng 9 đến tháng 11), cần đề phòng khả năng ảnh hưởng của cơn bão có cường độ mạnh dị thường và quỹ đạo diến biến phức tạp. Cùng với đó, số đợt không khí lạnh ảnh hưởng đến nước ta nói chung và khu vực miền Trung nói riêng ở mức thấp hơn trung bình nhiều năm. Từ tháng 9 đến tháng 12 năm 2023 có khoảng 15 đợt không khí lạnh ảnh hưởng đến nước ta, trong đó có khoảng 6-8 đợt không khí lạnh ảnh hưởng đến khu vực miền Trung.

Người lao động Trung tâm Khí tượng hàng không Đà Nẵng – Trung tâm Khí tượng hàng không luôn luôn nêu cao tinh thần trách nhiệm trong công tác theo dõi chặt chẽ diễn biến thời tiết để đưa ra các sản phẩm quan trắc, dự báo và cảnh báo thời tiết có giá trị cho người sử dụng như: Các cơ sở không lưu, các hãng hàng không,… góp phần đưa dịch vụ khí tượng hàng không ngày càng phát triển.

          Nguyễn Đức Dũng – Trung tâm KTHK Đà Nẵng