Dự báo, cảnh báo không khí lạnh tại các sân bay khu vực miền Bắc

Theo dự báo của Trung tâm Khí tượng hàng không Nội Bài, hiện nay ngày 06/02/2025, bộ phận không khí lạnh (KKL) mạnh đang di chuyển xuống phía Nam. Đêm nay ngày 07/02/2025, miền Bắc sẽ đón một đợt KKL tăng cường. 

Do ảnh hưởng của KKL tăng cường, từ chiều tối ngày 06 đến ngày 07/02/2025, thời tiết khu vực Bắc Bộ chuyển sang rét đậm, rét hại, kèm theo hiện tượng mưa nhỏ, mưa phùn, sương mù, mây thấp cho các sân bay như Nội Bài, Cát Bi, Vân Đồn, Thọ Xuân, Vinh. Từ chiều tối ngày 07/02/2025, thời tiết tại các sân bay này trở nên rét đậm, không mưa. Riêng tại sân bay Đồng Hới từ sáng ngày 07 đến ngày 09/02/2025, KKL được dự báo có thể xuất hiện gió mạnh, gió giật kèm theo mưa nhỏ.

Không khí lạnh là hiện tượng khí tượng phổ biến, đặc trưng tại miền Bắc Việt Nam. Sự thay đổi nhanh chóng khi KKL tràn về có thể gây ra nhiều hiện tượng thời tiết xấu, nguy hiểm, cực đoan. Tùy theo từng thời kỳ và quá trình di chuyển của chúng, có thể ảnh hưởng khác nhau đến hoạt động bay tại các sân bay khu vực miền Bắc.

KKL xâm nhập xuống miền Bắc nước ta có nguồn gốc từ lục địa Trung Quốc, gây ra sự đổi hướng gió, giảm nhiệt độ đột ngột, hình thành nên “gió mùa đông bắc”. Thời tiết cũng biến đổi mạnh mẽ gây dông mưa kèm gió mạnh, gió giật, mưa phùn, sương mù, mây thấp làm giảm tầm nhìn. Điều này khiến việc quan sát, định vị, điều khiển máy bay của phi công kém chính xác hơn gây khả năng uy hiếp an toàn bay. 

KKL ảnh hưởng đến miền Bắc nước ta hầu như quanh năm, tập trung chủ yếu từ tháng 11 năm trước đến tháng 4 năm sau. Theo trung bình khí hậu thì tháng 2 có khoảng 3.5 đợt KKL ảnh hưởng. Tùy vào thời gian và đường đi của KKL mà gây ra các hệ quả thời tiết khác nhau.

Thời kỳ đầu mùa đông (tháng 9,10): Khi KKL xâm nhập Bắc Bộ gây ra mưa dông mạnh, đôi khi kèm theo tố lốc, mưa đá với sức tàn phá lớn. Nếu máy bay vào vùng mây dông rất nguy hiểm, có thể bị sét đánh làm sai lệch các chỉ số trên máy bay gây khó khăn cho phị công, hoặc nhiễu động mạnh gây rung lắc máy bay…Ngoài ra khi KKL kết hợp với các hệ thống thời tiết khác như: dải hội tụ nhiệt đới, XTNĐ, bão và điều kiện địa hình cũng gây ra những đợt mưa lớn diện rộng, đặc biệt là ở các sân bay Thọ Xuân, Vinh, Đồng Hới.

Thời kỳ chính đông (tháng 11-1): miền Bắc chịu ảnh hưởng của gió mùa đông bắc (GMĐB) mạnh và nhiều đợt nhất trong năm. Trong thời kỳ này, dông mưa rất ít khi xảy ra, thường khô hanh, rét đậm, rét hại. Tuy nhiên, ảnh hưởng đến hoạt động hàng không trong thời kỳ này chủ yếu là gió gây ra, các đợt GMĐB mạnh với tốc độ gió mạnh cấp 4-5, giật cấp 6-7 ảnh hưởng đến việc cất hạ cánh của tàu bay. 

Khi gió mùa Đông Bắc mạnh tràn về gây ra gió cạnh, gió xuôi, gió giật mạnh phải đổi đầu cất hạ cánh tại sân bay. Gió cạnh gây mất thăng bằng cho máy bay; gió xuôi làm tăng độ dài đường chạy đà, hãm đà; gió giật làm hạ độ cao đột ngột máy bay và gây khó khăn cho việc hạ cánh, hãm đà đúng quỹ đạo dự kiến hoặc lệch quỹ đạo chuyển động, khiến tàu bay trượt ra khỏi đường băng gây ra nhiều rủi ro về an toàn hàng không.

Thời kỳ cuối mùa đông (tháng 2, 3): KKL ảnh hưởng đến miền Bắc đã yếu nên ấm, ẩm hơn gây ra thời tiết nồm ẩm, mưa nhỏ, mưa phùn, sương mù, mây thấp ảnh hưởng rất lớn đến hoạt động hàng không của các sân bay miền Bắc. Hiện tượng mưa nhỏ, mưa phùn, sương mù, mây thấp, làm giảm tầm nhìn xuống dưới 1km, kéo dài nhiều giờ, khiến cho rất nhiều chuyến bay cất, hạ cánh không đúng kế hoạch, phải chuyển hướng hạ sân bay dự bị hay phải hủy ngay tại sân bay cất cánh..., đôi khi còn xảy ra trên diện rộng, cùng thời điểm ở tất cả các sân bay gây khó khăn trong công tác điều phối và điều hành bay dẫn đến tình trạng xáo trộn lịch bay tại nhiều sân bay.

Ngoài ra, trong các tháng mùa hè, KKL cũng làm một trong những nguyên nhân tác động, tạo điều kiện hình thành dông mưa với cường độ rất dữ dội kèm theo gió giật, gió mạnh, tố, lốc ảnh hưởng đến các sân bay miền Bắc nói riêng và Bắc Bộ nói chung. 
Để tiếp tục ứng phó với các tình huống xuất hiện các hiện tượng thời tiết bất lợi trong các giai đoạn chuyển mùa, Trung tâm Khí tượng hàng không luôn tích cực chủ động nắm bắt sớm, theo dõi sát sao tình hình thời tiết để phối hợp, hỗ trợ cung cấp dịch vụ hiệu quả, đảm bảo an toàn hoạt động bay.

 Nguyễn Văn Tâm Tân