VATM - 32 năm giữ yên chủ quyền vùng trời, vững bước vào kỷ nguyên mới

Ba mươi hai năm – một chặng đường không dài trong dòng chảy lịch sử, nhưng với Tổng công ty Quản lý bay Việt Nam (VATM), đó là hành trình viết nên bản anh hùng ca đầy tự hào, ghi dấu sự trưởng thành, đổi mới và phát triển vượt bậc của một đơn vị nòng cốt trong ngành Hàng không dân dụng Việt Nam. Từ một Trung tâm Quản lý bay non trẻ được thành lập trong bối cảnh đất nước vừa bước qua thời kỳ hậu chiến, đến một Tổng công ty hiện đại làm chủ toàn bộ vùng trời Tổ quốc, VATM đã không ngừng khẳng định vị thế, vai trò và tầm ảnh hưởng trong khu vực và trên trường quốc tế.

Giai đoạn hình thành và khẳng định chủ quyền vùng trời 

Ngày 20/4/1993, Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải ký Quyết định số 746/QĐ/TCCB-LĐ thành lập Trung tâm Quản lý bay dân dụng Việt Nam – tiền thân của Tổng công ty Quản lý bay Việt Nam ngày nay. Khi đó, cơ sở vật chất kỹ thuật còn nghèo nàn, trình độ quản lý bay còn đơn giản, song tập thể cán bộ, kỹ sư, kiểm soát viên không lưu đã không ngừng nỗ lực làm chủ vùng trời tổ quốc, kiên cường đảm bảo an toàn bay tuyệt đối trong mọi hoàn cảnh.

Một cột mốc đặc biệt trong giai đoạn này, đúng 0h00 giờ quốc tế ngày 08/12/1994, Tổ chức Hàng không dân dụng quốc tế (ICAO) chính thức giao phần phía Nam vùng thông báo bay Hồ Chí Minh (FIR Hồ Chí Minh) cho Việt Nam quản lý. Trước đó, do điều kiện khó khăn về nhân lực và kỹ thuật, FIR Hồ Chí Minh được ICAO giao cho các nước trong khu vực điều hành tạm thời. Đây là kết quả của quá trình đấu tranh bền bỉ suốt 18 năm và được hiện thực hóa sau Hội nghị khu vực RAN 3 của ICAO tại Bangkok năm 1993. Sự kiện này là dấu mốc lịch sử quan trọng, khẳng định chủ quyền vùng trời quốc gia và chứng minh năng lực điều hành bay của Việt Nam trước cộng đồng hàng không quốc tế. 

Cùng với đó là những bước đi đầu tiên trong xã hội hóa đào tạo nguồn nhân lực, cử cán bộ ra nước ngoài học tập các chuyên ngành không lưu, khí tượng, kỹ thuật, tạo nền tảng cho việc phát triển đội ngũ chuyên sâu, chuyên nghiệp sau này.

Giai đoạn hội nhập, phát triển và hiện đại hóa 

Năm 2006, VATM đưa vào vận hành Trung tâm Kiểm soát đường dài và tiếp cận Hồ Chí Minh – công trình hiện đại bậc nhất Đông Nam Á thời điểm đó, mở ra giai đoạn mới trong việc làm chủ công nghệ điều hành bay. Đến năm 2008, Tổng công ty Bảo đảm hoạt động bay Việt Nam được thành lập theo quyết định của Bộ Giao thông vận tải. Đặc biệt, năm 2010, Tổng công ty Quản lý bay Việt Nam chính thức hoạt động theo mô hình công ty mẹ – công ty con, đánh dấu bước chuyển mình lớn về thể chế và năng lực quản trị, phù hợp với xu thế phát triển và hội nhập quốc tế.

VATM không ngừng mở rộng quy mô và hiện đại hóa hệ thống. Hàng loạt công trình trọng điểm được đưa vào khai thác như Trung tâm Kiểm soát không lưu Hà Nội (2015), các đài kiểm soát tại Nội Bài, Tân Sơn Nhất, Đà Nẵng, Cam Ranh... Các phương thức điều hành bay hiện đại, các hệ thống giám sát tiên tiến như RNAV, PBN, ADS-B được áp dụng đồng bộ, giúp tối ưu hóa vùng trời, tăng năng lực điều hành và tiết kiệm nhiên liệu.

Liên tục nhiều năm liền, VATM giữ vững vị trí tiên phong về năng suất – chất lượng – hiệu quả trong ngành giao thông vận tải. Sản lượng điều hành bay tăng mạnh qua từng năm, doanh thu và lợi nhuận không ngừng gia tăng, góp phần lớn cho ngân sách nhà nước và thúc đẩy phát triển kinh tế quốc gia.

Ngày 29/9/2022, Tổng công ty khởi công Dự án thành phần 2 – Các công trình phục vụ quản lý bay tại Cảng HKQT Long Thành, với tổng mức đầu tư gần 3.500 tỷ đồng. Đây là công trình có quy mô lớn nhất trong lĩnh vực quản lý bay hiện nay, gồm Đài kiểm soát không lưu cao 123m và nhiều hạng mục kỹ thuật hiện đại – biểu tượng cho tầm vóc mới của VATM trong kỷ nguyên mới.

VATM năm 2024 – dấu ấn chuyển mình trong dòng chảy 32 năm phát triển

Trong mạch chảy không ngừng nghỉ của hành trình 32 năm, năm 2024 hiện lên như một dấu ấn đậm nét về sự trưởng thành, bản lĩnh và uy tín quốc tế của Tổng công ty Quản lý bay Việt Nam. Không chỉ là năm của những con số tăng trưởng tích cực, 2024 còn là bước chuẩn bị quyết liệt và bài bản cho giai đoạn phát triển tiếp theo – một bước chuyển mình vững chắc tiến vào kỷ nguyên mới.

Tổng doanh thu đạt 4.282 tỷ đồng, vượt 9,88% kế hoạch và tăng hơn 16% so với năm trước; lợi nhuận trước thuế đạt 1.502 tỷ đồng, bằng 136,67% kế hoạch và tăng tới 41% so với cùng kỳ; nộp ngân sách Nhà nước 2.849 tỷ đồng, tăng gần 40%. Nhưng vượt trên những con số tài chính, chính là thành tựu về an toàn và uy tín quốc tế: VATM đã cùng ngành hàng không dân dụng Việt Nam chinh phục thành công Chương trình Thanh sát an toàn hàng không toàn cầu (USOAP) của ICAO. Với điểm số toàn ngành 77,1%, lĩnh vực bảo đảm hoạt động bay (ANS) đạt 91,8% - cao nhất trong khu vực, VATM không chỉ khẳng định năng lực nội tại mà còn góp phần quan trọng đưa Việt Nam trở thành một trong những quốc gia có kết quả USOAP tốt nhất châu Á – Thái Bình Dương.

Bản lĩnh năm 2025 – khát vọng cất cánh

Tiếp nối những thành quả nổi bật của năm 2024, năm 2025 là bước chuyển quan trọng trong hành trình phát triển bền vững của Tổng công ty. Kế thừa nền tảng lịch sử vững chắc, uy tín quốc tế được nâng cao và nội lực ngày càng củng cố, VATM bước vào năm 2025 với tinh thần chủ động, bản lĩnh và khát vọng đổi mới mạnh mẽ hơn bao giờ hết.

Dự kiến trong năm nay, sản lượng điều hành bay sẽ đạt 940.128 lần chuyến, tăng 8,72% so với năm trước. Tổng doanh thu ước đạt 4.478 tỷ đồng, tăng 5,7%; lợi nhuận sau thuế đạt 1.136 tỷ đồng và nộp ngân sách nhà nước 2.955 tỷ đồng – những con số không chỉ thể hiện kỳ vọng tăng trưởng mà còn là cam kết của toàn thể cán bộ công nhân viên đối với sự phát triển của ngành và đất nước.

Trong dòng chảy liên tục ấy, VATM xác định rõ các định hướng trọng tâm để tiếp tục giữ vững vị thế tiên phong trong ngành quản lý bay khu vực. Trọng tâm của năm 2025 là tăng cường hiệu quả hoạt động điều hành bay thông qua việc đưa vào khai thác vùng trời mới tại Long Thành, đẩy mạnh chất lượng dịch vụ, nghiên cứu và ứng dụng các sản phẩm số như dNOTAM, eMAP, eCHARTING, đồng thời nâng cao khả năng giám sát tín hiệu vệ tinh và hoàn thiện mạng đường bay PBN hiện đại. Song song đó, công tác phát triển hạ tầng kỹ thuật và số hóa tiếp tục được ưu tiên, từ bảo trì thiết bị, đầu tư an ninh mạng, đến phối hợp quốc tế nhằm nâng cấp công nghệ khai thác tiên tiến. Về quản trị, VATM chú trọng áp dụng các chỉ số đánh giá hiệu quả (KPI) toàn hệ thống, đẩy mạnh đào tạo chuyên sâu, phân cấp quản lý hiệu quả và phát triển văn hóa doanh nghiệp hiện đại, thích ứng với thời đại số.

Trong hành trình vươn tới tương lai, Tổng công ty Quản lý bay Việt Nam xác định rõ tầm nhìn đến năm 2030 và xa hơn đến 2045: trở thành một tổ chức quản lý bay hiện đại, thông minh, thân thiện môi trường, có năng lực điều hành an toàn trên 1,8 triệu chuyến bay mỗi năm, làm chủ công nghệ điều hành bay tiên tiến, đáp ứng mọi tiêu chuẩn quốc tế. Mỗi bước chuyển mình hôm nay không chỉ để hoàn thành sứ mệnh giữ vững vùng trời Tổ quốc, mà còn để khẳng định vai trò của Việt Nam trên bản đồ hàng không khu vực và toàn cầu.

VATM – giữ vững chủ quyền vùng trời, kết nối an toàn mỗi hành trình. Ba mươi hai năm phát triển bền vững là minh chứng cho bản lĩnh, trí tuệ và khát vọng của biết bao thế hệ cán bộ ngành Quản lý bay Việt Nam. Trong kỷ nguyên chuyển đổi số, hội nhập và cạnh tranh toàn cầu, VATM tiếp tục sải cánh mạnh mẽ, vững vàng “gác trời” Tổ quốc, đồng hành cùng sự phát triển không ngừng của đất nước và ngành hàng không khu vực.

TD