Thực hiện chỉ đạo của Bộ Giao thông vận tải trong công tác chuẩn bị đưa sân bay Điện Biên vào khai thác trở lại, Tổng công ty Quản lý bay Việt Nam (Tổng công ty) rất vinh dự được nhận nhiệm vụ đầu tư xây dựng đài kiểm soát không lưu mới và thực hiện các công tác chuẩn bị nhằm đưa sân bay mới vào khai thác theo công văn số 3571/BGTVT-KHĐT ngày 23 tháng 04 năm 2021. Tổng công ty đã phối hợp chặt chẽ với các cơ quan đơn vị thực hiện tốt công tác chuẩn bị để đưa sân bay Điện Biên mới vào khai thác. Các hạng mục chuyển đổi đã được thực hiện xong trong đó có nội dung quan trọng như công tác thiết kế, đánh giá phương thức bay HKDD, điều chỉnh vùng trời, đường hàng không đi/đến sân bay Điện Biên.

Có thể nói, khó khăn và thách thức lớn nhất là công tác thiết kế phương thức bay, vùng trời tại sân bay Điện Biên. Sân bay Điện Biên nằm trong khu vực lòng chảo dọc theo chiều Bắc Nam, bao bọc xung quanh là địa hình đồi núi cao phức tạp với độ chênh cao so với mức cao sân bay lên đến 1700m. Thêm vào đó, do đặc điểm phía Nam sân bay có khe địa hình thoải, phía Bắc và Đông sân bay có nhiều đồi núi hơn nên khi khai thác đường cất hạ cánh (CHC) 16/34 cũ, hướng đường CHC 34 (bay về hướng Bắc) được sử dụng cho tàu bay tiếp cận hạ cánh và hướng đường CHC 16 (bay về hướng Nam) được sử dụng cho tàu bay khởi hành. Phương thức tiếp cận được thiết kế cho đường CHC 34 cũ phải lệch trục so với tim đường CHC kéo dài là 14 độ, tồn tại nhiều khó khăn trong quá trình tiếp cận hạ cánh của tàu bay.  

Hình minh họa địa hình lòng chảo đặc trưng của khu vực sân bay Điện Biên

Đường CHC 17/35 mới được xây dựng theo Dự án đầu tư xây dựng mở rộng Cảng hàng không Điện Biên với chiều dài tăng từ 1830 mét lên 2400 mét và hướng đường CHC xoay lệch 10 độ so với đường CHC 16/34 cũ. Tổng công ty đã nghiên cứu thiết kế phương thức bay hàng không dân dụng sử dụng thiết bị dẫn đường VOR/DME và dẫn đường vệ tinh PBN cho đường CHC mới tại sân bay Điện Biên, đảm bảo khai thác cho các loại  bay loại C như A320, A321.

Kết quả thiết kế đã mang lại hiệu quả an toàn cao hơn so với các phương thức bay cũ, cụ thể khi tàu bay tiến nhập vào giai đoạn tiếp cận chót (là giai đoạn cuối cùng của phương thức bay bằng thiết bị) để hạ cánh luôn được duy trì hướng bay thẳng hàng so với trục tim đường CHC kéo dài, không phải bay lệch trục (bay lệch trục là hướng bay trong giai đoạn tiếp cận không thẳng hàng với hướng đường cất hạ cánh, tổ lái phải điều chỉnh hướng bay phù hợp để hạ cánh) trong giai đoạn tiếp cận chót so với phương thức bay cũ. Điều này làm tăng sự ổn định, cân bằng khí động học của tàu bay để hạ cánh, giúp tổ lái kiểm soát được quỹ đạo tàu bay và chiều cao tham chiếu so với thềm đường cất hạ cánh cũng như tổ lái không phải tập trung quan sát đường cất hạ cánh do vị trí của tổ lái đã được gióng thẳng hàng với đường cất hạ cánh mong muốn.

Hình minh họa khu vực đồi núi ảnh hưởng phương thức tiếp cận mới tại sân bay Điện Biên

Trong thời gian tới, nhằm tăng cường năng lực và nâng cao khả năng tiếp thu của sân bay, nâng cao hiệu quả và an toàn của hoạt động khai thác bay tại sân bay Điện Biên, Tổng công ty Quản lý bay Việt Nam sẽ triển khai áp dụng phương thức điều hành bay sử dụng giám sát trong khu vực vùng trời sân bay Điện Biên; tiếp tục phối hợp với các cơ quan, đơn vị khai thác có liên quan nghiên cứu tối ưu hóa các phương thức bay hiện tại; đưa vào áp dụng tiêu chuẩn thiết kế và kiểu loại phương thức bay mới RNP AR APCH với độ chính xác cao hơn.

Bên cạnh đó, các Ban chức năng, đơn vị thuộc VATM cùng với Đài Kiểm soát không lưu Điện Biên đã rà soát các quy định, quy trình điều hành bay; tập trung công tác huấn luyện phương thức bay và vùng trời, đường hàng không mới cho lực lượng kiểm soát viên không lưu và nhân viên cung cấp dịch vụ bảo đảm hoạt động bay. Các trang thiết bị kỹ thuật tại Đài KSKL Điện Biên được đảm bảo vận hành thông suốt 24/24 và có tính dự phòng đáp ứng tiêu chuẩn ICAO.

Với sự chỉ đạo quyết liệt của Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải, như một mệnh lệnh “chỉ bàn làm, không bàn lùi”. Xác định được ý nghĩa và tầm quan trọng của việc sớm đưa Cảng Hàng không Điện Biên vào khai thác nhằm góp phần tạo động lực phát triển kinh tế - xã hội đảm bảo an ninh, quốc phòng của tỉnh Điện Biên nói riêng và cả vùng Tây Bắc nói chung, mặc dù có rất nhiều khó khăn vướng mắc, với yêu cầu về tiến độ rất cấp bách, Hội đồng thành viên và Ban Lãnh đạo Tổng công ty Quản lý bay Việt Nam đã tập trung nỗ lực với quyết tâm chính trị cao nhất để đảm bảo sẵn sàng cung cấp các dịch vụ bảo đảm hoạt động bay an toàn, điều hòa, hiệu quả tại cảng Hàng không Điện Biên.