Châu Á – Thái Bình Dương công bố tài liệu tham khảo đối với quy định về Taxi bay và Drone

Vừa qua, tại Hội nghị lần thứ 2 các Nhà chức trách về hoạt động khai thác vận chuyển hàng không hiện đại (AAM) khu vực Châu Á – Thái Bình Dương (Singapore, 14/07/2025), các Cục hàng không dân dụng khu vực Châu Á – Thái Bình Dương đã công bố “Tài liệu tham khảo cho các nhà chức trách nhằm hỗ trợ quy định về AAM”. Bộ tài liệu tham khảo được 24 quốc gia và cơ quan chức năng khu vực châu Á – Thái Bình Dương cùng nhau xây dựng nhằm hỗ trợ sự phát triển của ngành hàng không, tạo điều kiện áp dụng AAM an toàn, đồng thời giảm những rủi ro và chi phí pháp lý.

Về Hội nghị

Hội nghị được tổ chức trong Tuần lễ cấp cao về hàng không tại Singapore, có sự tham dự của 20 nhà chức trách khu vực Châu Á – Thái Bình Dương và đại diện cấp cao của 21 công ty về và tổ chức về AAM.  Hội nghị đã trao đổi về các kế hoạch sử dụng drone và ra mắt hoạt động của taxi bay trong vòng 05 năm tới, cách thức mà các nước có thể hợp tác để tạo điều kiện cũng như thu được lợi ích từ các hoạt động khai thác này.  

AAM chủ yếu bao gồm hoạt động khai thác UAS nhằm nâng cao năng suất và cho phép thực hiện dịch vụ vận chuyển với tốc độ nhanh hơn, và loại tàu bay eVTOL là một giải pháp vận tải thay thế, mang đến sự kết nối hiệu quả theo các tuyến chính và cho các hoạt động như thăm quan đảo, nâng cao hiệu quả cho kinh tế ở mực bay thấp (low altitude economy). Các đại biểu tham gia Hội nghị đã nhấn mạnh tầm quan trọng của hợp tác giữa các chính phủ, và giữa các chính phủ với khu vực tư nhân, nhằm bảo đảm rằng khu vực châu Á – Thái Bình Dương sẵn sàng nắm bắt những lợi ích về kinh tế, xã hội và môi trường mà những công nghệ này mang lại. 

Mục đích và nội dung tài liệu

Đây là lần đầu tiên các nhà chức trách khu vực Châu Á – Thái Bình Dương cùng nhau xây dựng một bộ tài liệu tham khảo để các nhà chức trách có thể cân nhắc, áp dụng và sử dụng nhằm chuẩn bị và tạo điều kiện cho các hoạt động khai thác thương mại của taxi bay và drone. Bên cạnh phạm vi áp dụng tại Châu Á – Thái Bình Dương, bộ tài liệu tham khảo cũng sẽ được đệ trình cho ICAO để tham khảo áp dụng trên phạm vi toàn cầu. Nhằm đáp ứng với những phản hồi của ngành, bộ tài liệu cũng sẽ được cập nhật thường xuyên nhằm phản ánh những công nghệ và khái niệm khai thác mới nhất. Việc công bố bộ tài liệu sẽ hỗ trợ một cách rộng rãi việc sử dụng drone và đưa khu vực tiến gần thêm một bước tới hiện thực hóa hoạt động khai thác taxi bay. 

Việc xây dựng bộ tài liệu được Cục Hàng không dân dụng Singapore (CAAS) khởi xướng và là kết quả của Hội nghị lần thứ nhất các Nhà chức trách về AAM khu vực Châu Á – Thái Bình Dương do CAAS tổ chức vào tháng 11/2023 tại Singapore. Bộ tài liệu bao gồm 06 nội dung chính đối với tàu bay eVTOL và 02 nội dung đối với UAS. Cụ thể:

• Đối với tàu bay eVTOL: (1) Chứng nhận, Phê chuẩn, và Chấp thuận; (2) Quy định để đưa tàu bay eVTOL vào khai thác (EIS); (3) Hợp tác giữa các cơ quan nhà nước; (4) Các chính sách kinh tế và Quy định; (5) Phát triển năng lực; và (6) Sự chấp nhận của xã hội.

• Đối với với UAS: (1) Hướng dẫn kỹ thuật đối việc triển khai các hoạt động khai thác UAS nằm ngoài phạm vi quan sát (BVLOS); và (2) Xây dựng năng lực (Đào tạo về UAS).

Đối với các nhà chức trách, bộ tài liệu tham khảo sẽ giúp họ và các quy định có thể bắt kịp tốc độ với sự phát triển nhanh chóng và ứng dụng công nghệ mới nhằm tận dụng các lợi ích của chúng cho kinh tế và xã hội, đồng thời đảm bảo an toàn, an ninh hàng không và cho công chúng. Đối với ngành, bộ tài liệu sẽ tạo điều kiện cho sự phát triển và ứng dụng công nghệ, hỗ trợ sự phát triển của ngành và làm giảm sự không chắc chắn, chi phí và rủi ro pháp lý đối với các hoạt động đầu tư vào AAM và UAS.

Tính “động” của tài liệu

Một cuộc tham vấn nhóm kín về dự thảo tài liệu đã được thực hiện vào tháng 11/2024 và một cuộc tham vấn rộng rãi trong ngành cũng đã được thực hiện vào tháng 04/2025. Quá trình tham vấn đã thu được gần 600 phản hồi từ 48 đối tượng được tham vấn. Những phản hồi này đã được cân nhắc đến trong quá trình hoàn thiện bộ tài liệu.

Một phản hồi quan trọng đã nhận được đối với hướng dẫn về việc thiết lập các mục tiêu an toàn cho các loại hình khai thác tàu bay eVTOL khác nhau. Nhờ có phản hồi này, bộ tài liệu đã được cập nhật nhằm cung cấp cho các nhà chức trách một cách tiếp cận có hệ thống đối với việc xác định các mục tiêu và tạo điều kiện chuyển giao tàu bay từ Quốc gia thiết kế (State of Design) sang Quốc gia khai thác (State of Operator).

Một phản hồi quan trọng khác là về việc cần có một danh sách toàn diện các tiêu chuẩn ngành được công nhận như một phương tiện đáp ứng quy định có thể chấp nhận được. Trên cơ sở này, bộ tài liệu đã được nâng cấp để bao gồm một phạm vi các tiêu chuẩn được tham chiếu trong toàn ngành ở các khu vực khác nhau nhằm chứng minh sự đáp ứng với các yêu cầu pháp lý cụ thể. 

Quá trình tham vấn cũng nhận được một phản hồi đáng chú ý về việc cập nhật bộ tài liệu trong tương lai nhằm phản ánh những công nghệ và khái niệm khai thác mới hơn nữa, như là hướng dẫn đối với các mô hình hỗn hợp kết hợp các hệ thống động cơ khác nhau, các cách tiếp cận đối với các hệ thống được điều khiển từ xa và các quy định đối với hoạt động khai thác tàu bay eVTOL tự hành. Hội nghị đã thảo luận và nhất trí rằng bộ tài liệu sẽ là một tài liệu “động” và sẽ được cập nhật thường xuyên. 

Ông Han Kok Juan, Cục Trưởng CAAS phát biểu: “Khu vực Châu Á – Thái Bình Dương sẽ là thị trường chính của AAM, thay đổi cách con người làm việc, di chuyển và sống. AAM sẽ là một động lực mới của tăng trưởng kinh tế. Việc ra mắt bộ tài liệu là một bước đi quan trọng tiến gần hơn đến việc sử dụng rộng rãi drone và hiện thực hóa hoạt động khai thác taxi bay. Đây là một ví dụ tích cực cho thấy tầm quan trọng của hợp tác giữa các nhà chức trách trong việc mở khóa toàn bộ tiềm năng của công nghệ nhằm mang lại lợi ích kinh tế và xã hội của các quốc gia và khu vực”

Cá nhân, tổ chức quan tâm có thể tìm hiểu nội dung chi tiết tài liệu tại đây .  

Vũ Uyên (Theo CAAS)