Phụ ước 15 là tài liệu bao gồm các tiêu chuẩn (Standards) và khuyến cáo thực hành (Recommended Practices) của ICAO về Dịch vụ Thông báo tin tức hàng không. Phần tiêu chuẩn được diễn đạt bằng “Shall - Phải”, phần khuyến cáo thực hành được diễn đạt bằng “Should - Nên" và in nghiêng để thuận lợi trong tra cứu, sử dụng tài liệu.

Phiên bản đầu tiên của Phụ ước 15 được công bố vào ngày 15/05/1953. Sau 65 năm, tài liệu này đã được tu chỉnh 40 lần. Và trong lần tu chỉnh thứ 40 này, Phụ ước 15 đã được cấu trúc lại toàn bộ, bao gồm các tiêu chuẩn liên quan đến Quản lý tin tức hàng không (AIM), nội dung kỹ thuật liên quan đến chuyển đổi từ AIS sang AIM.

Bảng so sánh cấu trúc Phụ ước 15 theo các phiên bản

Ngoài việc được cấu trúc lại thì nội dung của Phụ ước 15 (Phiên bản lần thứ 16) cũng có nhiều thay đổi:

• Các yêu cầu khởi tạo dữ liệu và các yêu cầu phát hành/công bố dữ liệu được phân chia riêng để làm rõ vai trò, trách nhiệm của người khởi tạo dữ liệu (ví dụ nhân sự thuộc Cảng hàng không, sân bay) và người phát hành/công bố dữ liệu (nhân sự AIS);
• Bộ dữ liệu số (digital data sets) được giới thiệu, bao gồm: Bộ dữ liệu AIP, bộ dữ liệu địa hình và chướng ngại vật, bộ dữ liệu lập sơ đồ sân bay và bộ dữ liệu phương thức bay bằng thiết bị.
• Phạm vi tin tức hàng không và dữ liệu hàng không được làm rõ: Dữ liệu hàng không và tin tức hàng không do cơ sở AIS nhận và quản lý bao gồm dữ liệu và tin tức về:

1. Luật lệ quốc gia, quy định, quy trình;
2. Sân bay và sân bay trực thăng;
3. Vùng trời;
4. Đường hàng không;
5. Phương thức bay bằng thiết bị;
6. Hệ thống/phụ trợ dẫn đường vô tuyến;
7. Chướng ngại vật;
8. Địa hình;
9. Tin tức địa lý.

• Thuật ngữ “Sản phẩm tin tức hàng không” (Aeronautical information product) được sử dụng: Là dữ liệu hàng không và tin tức hàng không được cung cấp dưới dạng bộ dữ liệu số hoặc dạng bản giấy tiêu chuẩn hoặc dạng điện tử. Sản phẩm tin tức hàng không bao gồm: AIP, các tập tu chỉnh và bổ sung AIP; Thông tri hàng không (AIC); sơ đồ hàng không; NOTAM và các bộ dữ liệu số.

Thuật ngữ này ra đời đã hủy bỏ thuật ngữ “sản phẩm AIS” (AIS product) cũng như khái niệm Tập tin tức hàng không trọn gói (Integrated Aeronautical Information Package).

• Định nghĩa về chất lượng dữ liệu được mở rộng hơn, bao gồm cả khả năng truy nguyên dữ liệu (data traceability), tính kịp thời của dữ liệu (data timeliness), sự đầy đủ của dữ liệu (data completeness), định dạng dữ liệu (data format).
• Các thuật ngữ mới được giới thiệu: Người khởi tạo - tin tức hàng không hoặc dữ liệu hàng không (Originator - aeronautical data or aeronautical information) để nhấn mạnh vai trò của người tạo ra dữ liệu trong chuỗi dữ liệu; người sử dụng dự kiến kế tiếp (Next intended user) nhằm đề cập đến người sử dụng tin tức, dữ liệu hàng không do cơ sở AIS cung cấp như các hãng hàng không.
• Các trường hợp cần phát hành NOTAM hoặc không cần phát hành NOTAM cũng được điều chỉnh, bổ sung:

• Phát hành NOTAM trong trường hợp xuất hiện các nguy hiểm ảnh hưởng đến hoạt động bay bao gồm bắn pháo hoa, thả đèn lồng...;
• Không cần phát hành NOTAM trong trường hợp khả năng cung cấp thiết bị của cơ sở tại cảng hàng không, sân bay không bao gồm tin tức khai thác ảnh hưởng đến người sử dụng phương tiện và vùng trời; đóng cửa một phần khu vực di chuyển liên quan đến việc thi công có thời gian ngắn hơn 01 giờ, v.v.

Những thay đổi trên cũng sẽ được thể hiện chi tiết tại Tài liệu 10066 (Doc 10066) - ICAO lần đầu tiên được phát hành về Quy trình đối với các dịch vụ bảo đảm hoạt động bay - Quản lý tin tức hàng không (PANS AIM) và Tài liệu 8126 (Doc 8126) hướng dẫn về dịch vụ Thông báo tin tức hàng không.

Phụ ước 15 - Phiên bản lần thứ 16, Tài liệu 10066 - PANS AIM và Tài liệu 8126 được sửa đổi, bổ sung sẽ tạo thay đổi lớn trong việc đảm bảo cung cấp dịch vụ AIS; nâng cao ý thức và trách nhiệm tuân thủ các quy định, tiêu chuẩn về tin tức hàng không, dữ liệu hàng không của các bên liên quan (nhà chức trách; người khởi tạo dữ liệu; người biên soạn và phát hành dữ liệu, tin tức; người sử dụng); hỗ trợ tích cực các quốc gia thực hiện chuyển đổi sang AIM theo tiêu chuẩn, khuyến cáo thực hành và hướng dẫn chung của ICAO.

Phòng Nghiệp vụ - Trung tâm TBTTHK