Dịch vụ Khí tượng hàng không tại Việt Nam là một trong năm dịch vụ Bảo đảm hoạt động bay của Tổng công ty Quản lý bay Việt Nam. Trung tâm Khí tượng hàng không (AMC) - Tổng công ty Quản lý bay Việt Nam là đơn vị trực thuộc Tổng công ty với chức năng, nhiệm vụ bảo đảm dịch vụ Khí tượng hàng không tại Việt Nam theo đúng quy định của Pháp luật Việt Nam và các hướng dẫn, tiêu chuẩn khuyến cáo của Tổ chức hàng không dân dụng quốc tế (ICAO) về khí tượng hàng không nhằm bảo đảm hoạt động bay an toàn, điều hòa, hiệu quả trong không phận Việt Nam cũng như nền không vận trong khu vực và trên thế giới.

Trung tâm Khí tượng hàng không được thành lập ngày 01/01/2021 trên cơ sở sắp xếp, tổ chức lại các cơ sở cung cấp dịch vụ Khí tượng hàng không thuộc Tổng Công ty Quản lý bay Việt Nam trước đây. Về mô hình tổ chức hiện nay, Trung tâm Khí tượng hàng không (AMC) gồm có: Trung tâm Cảnh báo thời tiết; các Trung tâm khí tượng hàng không Nội Bài, Đà Nẵng, Tân Sơn Nhất và 02 Phòng chức năng. Trung tâm khí tượng không Nội Bài, Đà Nẵng, Tân Sơn Nhất chịu trách nhiệm quan trắc, theo dõi, lập và phát hành các báo cáo khí tượng thường lệ tại sân bay dạng mã luật và minh ngữ (METAR/MET REPORT) hoặc báo cáo khí tượng đặc biệt tại sân bay dạng mã luật và minh ngữ (SPEIC/SPECIAL) cho các sân bay Nội Bài, Đà Nẵng, Tân Sơn Nhất; Lập và phát hành các bản tin dự báo thời tiết sân bay (TAF/TAF AMD), cảnh báo sân bay (AD WRNG) còn làm dự báo Trend cho các sân bay trong khu vực trách nhiệm; Trung tâm Cảnh báo thời tiết có trách nhiệm theo dõi liên tục diễn biến thời tiết trong hai vùng thông báo bay Hà Nội và Hồ Chí Minh, lập và phát hành các điện văn cảnh báo/dự báo thời tiết nguy hiểm trên đường bay đảm bảo hoạt động bay được an toàn. Với chức năng, nhiệm vụ được giao, dịch vụ khí tượng hàng không do Trung tâm Khí tượng hàng không cung cấp đảm bảo đầy đủ, nhanh chóng, chính xác phục vụ công tác điều hành, khai thác cho mọi chuyến bay đi và đến tại Việt Nam trong tất cả các giai đoạn của một chuyến bay bao gồm: Lập kế hoạch bay, đậu và lăn bánh tại sân bay khởi hành, cất cất, lấy độ cao, bay bằng, giảm độ cao, tiếp cận  và hạ cánh, lăn vào bãi đậu tại sân bay đến. Bên cạnh đó, dịch vụ khí tượng hàng không còn cung cấp cho các Cơ quan quản lý, các hãng hàng không trong việc nghiên cứu mở các đường bay mới, sân bay mới tại Việt Nam; trao đổi tin tức khí tượng với các cơ quan khí tượng quốc gia lân cận; chuyển phát các bản tin, điện văn đến các Ngân hàng dữ liệu, Trung tâm thu thập dữ liệu khí tượng hàng không khu vực để phục vụ nền không vận khu vực và trên thế giới.

Thông tin khí tượng cung cấp bảo đảm cho tất cả các giai đoạn của một chuyến bay

 Ngay sau khi thành lập (01/01/2021), nhằm bảo đảm chất lượng dịch vụ khí tượng hàng không được ổn định, và được kiểm soát, Trung tâm khí tượng hàng không đã tiến hành rà soát, cập nhật và ban hành các quy trình chuyên môn, các quy trình bảo đảm cung cấp dịch vụ khí tượng theo tiêu chuẩn ISO 9001:2015; thiết lập mục tiêu chất lượng, duy trì kiểm tra, đánh giá chất lượng dịch vụ, chất lượng các bản tin khí tượng mà Trung tâm cung cấp; rà soát, ký kết các văn bản hiệp đồng bảo đảm cung cấp dịch vụ khí tượng với các cơ sở Điều hành bay, các hãng hàng không; bố trí nhân viên dự báo khí tượng trực tư vấn thời tiết tại ACC Hà Nội; thiết lập kênh thoại hotline giữa các Trung tâm khí tượng trực thuộc với các Trung tâm, Đài kiểm soát không lưu để tư vấn, cung cấp thông tin thời tiết được nhanh chóng, kịp thời...

Để giúp cho các Hãng hàng không chủ động trong việc lập kế hoạch, khai thác bay hiệu quả vận tải hàng không và an toàn khai thác, tư vấn cho Cục hàng không, các Cảng vụ hàng không trong việc đóng mở cửa khai thác Cảng hàng không sân bay, cho các cơ quan đơn vị chủ động phòng chống, hạn chế ảnh hưởng của Bão/Áp thấp nhiệt đới, ngày 28/5/2021, Trung tâm khí tượng hàng không đã ban hành Quy định về công tác ứng phó Bão/ATNĐ trong hoạt động hàng không dân dụng tại Trung tâm khí tượng hàng không. Theo đó, tất cả các cơn Bão/ATNĐ hình thành và hoạt động trong khu vực biển Đông và tây Thái Bình Dương đều được các Trung tâm Cảnh báo thời tiết, Trung tâm khí tượng hàng không Nội Bài, Đà Nẵng, Tân Sơn Nhất theo dõi ngay từ đầu, dự báo, cảnh báo đầy đủ, nhanh chóng và chính xác, cung cấp cho các cơ sở Điều hành bay, các Hãng hàng không, Lãnh đạo các cơ quan đơn vị để phục vụ công tác điều hành khai thác, bảo đảm hoạt động bay cũng như công tác phòng chống thiên tai. Các bản tin dự báo, cảnh báo, các sản phẩm cung cấp đa dạng, trực quan, đáp ứng tiêu chuẩn của ICAO, quy định của Cục hàng không, của Tổng công ty cũng như yêu cầu của người khai thác.  

Bản tin dự báo/cảnh báo ảnh hưởng của bão đối với hoạt động bay, các sân bay và vùng FIR do Trung tâm khí tượng hàng không cung cấp

Từ ngày 01/6/2021, Trung tâm khí tượng hàng không đã tổ chức, duy trì công tác thảo luận thời tiết hàng ngày qua hệ thống họp trực tuyến (online) của Tổng công ty giữa các Trung tâm khí tượng hàng không Nội Bài, Đà Nẵng, Tân Sơn Nhất và Trung tâm Cảnh báo thời tiết. Tại các buổi họp này, các cơ sở Khí tượng hàng không cùng tham gia thảo luận thời tiết, đánh giá và rút kinh nghiệm công tác dự báo 24 giờ qua; tiến hành phân tích, trao đổi, nhận định hệ thống thời tiết chi phối, phân tích ảnh hưởng của yếu tố địa phương, địa hình cũng như khai thác hiệu quả các nguồn số liệu, dữ liệu và nhân lực hiện có của Trung tâm từ đó dự báo hình thế, hệ thống và hệ quả thời tiết ảnh hưởng đến hai vùng thông báo bay Hà Nội, Hồ Chí Minh và 22 sân bay trên cả nước trong 24 giờ tới. Căn cứ vào kết quả thảo luận thời tiết, các Trung tâm khí tượng hàng không Nội Bài, Đà Nẵng, Tân Sơn Nhất và Trung tâm Cảnh báo thời tiết sẽ lập và phát hành các bản tin dự báo/cảnh báo thời tiết sân bay, cảnh báo thời tiết trên đường bay (SIGMET, TAF, TAF AMD, AD WRNG, TAKE-OFF, TREND...) cho vùng thông báo bay (FIR), các sân bay trong phạm vi trách nhiệm của mỗi Trung tâm. Qua đó, chất lượng, độ chính xác của các bản tin dự báo/cảnh báo thời tiết được nâng cao nhằm phục vụ công tác điều hành, khai thác hoạt động bay hiệu quả.

Thảo luận thời tiết trực tuyến hàng ngày giữa các Trung tâm khí tượng hàng không từ đó lập và phát hành các bản tin dự báo/cảnh thời tiết hàng không

Nhằm cung cấp thông tin thời tiết nhanh chóng, kịp thời, chính xác, giúp Trung tâm Quản lý luồng không lưu triển khai, áp dụng biện pháp ATFM (cung cấp CTOT) khi điều kiện thời tiết xấu tại Cảng hàng không Quốc tế Nội Bài và Tân Sơn Nhất, quản lý và thử nghiệm cấp CTOT (thời gian cất cánh tính toán tàu bay) dựa trên EOBT (thời gian rút chèn máy bay) tại Cảng hàng không Cát bi, Cam Ranh, Phú Quốc, từ ngày 01/7/2022, các Trung tâm Khí tượng hàng không Nội Bài, Đà Nẵng, Tân Sơn Nhất và Trung tâm Cảnh báo thời tiết - Trung tâm Khí tượng hàng không đã tham gia Nhóm phối hợp điều hành bay khi thời tiết xấu do Trung tâm Quản lý luồng không lưu làm Trưởng nhóm và có sự tham gia của các Cơ quan quản lý, điều hành bay, các Trung tâm kiểm soát không lưu đường dài, tiếp cận tại sân, các Đài chỉ huy không lưu, các hãng hàng không trong nước... Khi xuất hiện hoặc dự báo xuất hiện các hiện tượng thời tiết xấu, nguy hiểm ảnh hưởng đến hoạt động điều hành khai thác bay trên hai vùng thông báo bay Hà Nội, Hồ Chí Minh hoặc các sân bay trên cả nước, Trung tâm Khí tượng hàng không Nội Bài, Đà Nẵng, Tân Sơn Nhất và Trung tâm Cảnh báo thời tiết sẽ cung cấp, tư vấn nhanh chóng, kịp thời. Các bản tin cảnh báo, dự báo thời tiết, sản phẩm cung cấp dưới dạng ngắn gọn, trực quan, thông tin tức thời, giúp công tác điều hành, khai thác bay của các cơ quan, đơn vị không lưu, hãng hàng không hiệu quả, an toàn và được đánh giá cao.

.

Thông tin thời tiết các Trung tâm khí tượng hàng không cung cấp phục vụ công tác điều hành, khai thác bay và triển khai áp dụng biện pháp ATFM

Với sự nỗ lực, quyết tâm đổi mới nâng cao chất lượng dịch vụ của toàn thể Lãnh đạo, nhân viên Trung tâm khí tượng hàng không, trân trọng tiếp thu ý kiến đóng góp, phản hồi của người sử dụng cùng với nhận được sự quan tâm của các cấp Lãnh đạo trong việc huấn luyện đào tạo, đầu tư phát triển nguồn nhân lực, đầu tư trang thiết bị kỹ thuật, áp dụng khoa học kỹ thuật mới, ‘‘đi tắt đón đầu khoa học công nghệ’’, toàn thể Lãnh đạo và nhân viên Trung tâm khí tượng không tin tưởng rằng dịch vụ khí tượng hàng không trong thời gian tới sẽ được nâng cao hơn nữa, trong thời gian không xa sẽ đạt ngang bằng chất lượng dịch vụ của các nước tiên tiến trong khu vực Châu Á, góp phần bảo đảm dịch vụ bay trong nước cũng như nền không vận khu vực và trên thế giới an toàn, điều hòa và hiệu quả.

GNOH-NAV